2025 İşe Alım Trendleri: 1000’den Fazla İK Uzmanının Adaylarda Aradıkları Nitelikler

Anket sonuçları derinlemesine analiz edildi. İşe alım uzmanlarının CV’leri, ön yazıları ve adayların uygunluğunu nasıl değerlendirdikleri, ATS (Aday Takip Sistemi) programlarını hangi amaçlar doğrultusunda kullandıkları incelendi. Yapay zeka araçları tarafından oluşturulan iş başvuru dokümanlarının yapılan başvurularda nasıl bir rol oynadığı ve hangi hataların yapılan başvuruları olumsuz olarak sonuçlandırdığı tespit edildi. Biçimlendirme detaylarından anlatım tarzlarına, anahtar kelime kullanımından CV formatına kadar, anket sonuçları işe alım süreçlerinin perde arkasını aydınlatıyor.

İlk İzlenimi Oluşturan Belge: CV

Söz konusu CV’ler olunca, işe alım uzmanlarının bu dokümanları oldukça hızlı bir şekilde gözden geçirdiği biliniyor. Toplamda 1013 işe alım uzmanı tarafından verilen bilgiler doğrultusunda, bir CV’nin gerçekten incelenmeye değer olup olmadığına karar verilmesi 30 saniye sürüyor. Peki işe alım görevlileri ilk bakışta hangi detaylara odaklanıyor?

Bu sorunun cevabı oldukça açık, işe alım görevlilerinin;

1. %82,6’sı doğrudan iş deneyimlerini inceliyor.
2. %63,7’si temel becerileri değerlendiriyor.
3. %37,7’si akademik anlamda uygun olan adayları arıyor.
4. %32,5’i ölçülebilir başarılar görmek istiyor.

Peki hobiler gibi isteğe bağlı olarak CV içerisine eklenen bölümler ne kadar önemseniyor? İşe alım görevlilerinin yalnızca %7,9’u bu bölümleri incelediklerini belirtiyor. Ancak gönüllü çalışma deneyiminiz bulunuyorsa durum oldukça farklı. Çünkü işe alım uzmanlarının %57,5’i gönüllü çalışma tecrübelerini önemli bir mesleki kazanım olarak değerlendirdiğini ifade ediyor.

Uzman Tavsiyesi: Şu soruyu kendinize sorun; “Hazırladığım CV kariyer yolculuğumu ve profesyonel gelişimimi net bir şekilde özetliyor mu?”

Bu bilgilerle birlikte işe alım uzmanlarının;

• %94,5’i iş deneyimlerinin kronolojik sıralama ile listelenmesini tercih ediyor.
• %37,3’ü ilk olarak eğitim bilgilerine bakıyor.
• %32,5’i ilk olarak ölçülebilir başarıları inceliyor.
• %98,7’si ölçülebilir başarıları çok değerli olarak nitelendiriyor.
• %53,5’i CV özeti bölümünde ilgili iş deneyimlerini görmek istediklerini belirtirken, %60,7’si bu bölümün beceri ve başarıları vurgulamasını beklediklerini ifade ediyor.

Uzman Tavsiyesi: Eğer iş pozisyonu kapsamında aranan bazı becerilere sahip değilseniz, mevcut becerilerinizle işe alım uzmanlarının aradıkları yetkinlikler arasında köprü oluşturan bir ön yazı hazırlayın.

CV Tasarımı ve Düzeni

CV tasarımı işe alım sürecinde pozitif bir ilk izlenim oluşturmak için dikkat edilmesi gereken ilk aşamadır. İşe alım uzmanlarının %96,6’sı CV tasarımının değerlendirme sürecini etkilediğini belirtirken, %30,1’i ise tasarımın değerlendirme sürecinde önemli bir etkisi olmadığını söylüyor.

Ayrıca işe alım uzmanlarının;

• %98,8’i düzenli ve tutarlı CV formatını önemsiyor.
• %44’ü ters kronolojik CV, %21,4’ü fonksiyonel CV ve %20,1’i karma CV düzenini tercih ediyor.
• %80,1’i madde işaretleri kullanımını desteklerken, yalnızca %6,7’si paragraf kullanımını destekliyor.

Dosya formatı hakkında ise işe alım uzmanlarının;

• %76,8’i CV’lerin PDF formatında gönderilmesini tercih ediyor. Yalnızca %12’si Word formatını tercih ettiklerini belirtiyor.
• %51’i iki sayfa uzunluğundaki CV’lerin yeterli olduğunu belirtiyor. %82,1’i CV uzunluğunun toplamda 1 veya 2 sayfa olabileceğini söylerken, %31,1’i tek sayfa CV uzunluğunu ideal olarak yorumluyor.
• %72,2’si CV’lerde renk kullanımını olumlu veya tarafsız bir bakış açısıyla yorumluyor.
• %59’u Times New Roman veya Calibri gibi klasik yazı fontlarını tercih ediyor.
• %49,9’u ilgili CV görsellerini olumlu bir bakış açısıyla değerlendiriyor. %46,7’si ise yalnızca metinden oluşan CV’leri tercih ediyor.

Aday Takip Sistemi (ATS)

CV’lerin büyük bir kısmı Aday Takip Sistemi (ATS) olarak isimlendirilen yazılımlardan geçmeyi başaramadığı takdirde işe alım uzmanları tarafından değerlendirme içerisine alınmıyor.

Bu konu hakkındaki bulgular doğrultusunda işe alım görevlilerinin;

• %76,3’ü ATS yazılımlarını kullanıyor.
• %73’ü deneyim seviyesini filterelemek amacıyla ATS yazılımlarından faydalanıyor.
• %64,9’u teknik becerileri filtrelemek için ATS yazılımlarını tercih ediyor.
• %59,2’si önceki iş ünvanlarını ATS yazılımları ile kontrol ediyor.
• %55,2’si ilgili anahtar kelimelerin başarılı bir iş başvurusu için kritik derecede önemli olduğunu belirtiyor.
• %40’ı ise CV biçimlendirmesinin ATS uyumluluğu açısından belirleyici bir rol oynadığını düşünüyor.

Peki ATS optimizasyonunu destekleyen en önemli bileşenler hangileri? Bu soruyu işe alım uzmanlarının;

1. %69,1’i net iş ünvanları ve tarihleri,
2. %55,3’ü ilgili anahtar kelimelerin seçimi,
3. %49’u eğitim detaylarının doğru bir şekilde eklenmesi,
4. %45,7’si düzgün bir biçimlendirme yapılması,
5. %33,6’sı sertifikaların dahil edilmesi olarak cevaplıyor.

İşe alım uzmanından bir not: “Karmaşık ve düzensiz CV formatlarını değerlendirmek için yeterli vaktimiz yok.”

Etkili Bir Ön Yazı

İşe alım uzmanlarının bakış açısı doğrultusunda CV’lerde beklenen temel noktaları açıkladığımıza göre, artık ön yazılar hakkında ifade edilen detaylara geçebiliriz. Profesyonel iş başvuruları yapmak için işe alım görevlilerine yalnızca CV gönderilmesinin yeterli olmadığı bilinir. Bu konuyu sayısal verilerle açıklamak gerekirse işe alım görevlilerinin %82,8’i genellikle ön yazıları okuduklarını ve %53,3’ü de her zaman ön yazıları okumak için vakit ayırdıklarını belirtir. Bu bilgilerle birlikte neredeyse tüm işe alım uzmanları (%95,1), ön yazıların başvuru yapılan iş pozisyonuna göre uyarlanması gerektiği konusunda hemfikirdir.

Ayrıca işe alım uzmanlarının;

• %58,2’si ön yazılar içerisinde ilgili iş deneyimi arıyor.
• %54,1’i ön yazılarda aday motivasyonunu net bir şekilde görmeyi bekliyor.
• %51,8’i kişiselleştirilmiş ön yazıları önemsiyor.
• %68,6’sı bulundukları kuruluşun misyonu ve değerleriyle uyumlu ön yazıları tercih ediyor.
• %74’ü özgün bir hitap dili ile yazılmış ön yazılara değer verdiklerini belirtiyor.
• %83,7’si ise motivasyon, başarı ve kariyer aşamalarını kapsayan tutarlı bir metin oluşturulmasına önem veriyor.

İşe alım uzmanından bir not: “Genel ifadeler bulunduran bir ön yazı başvurunuza zarar vermez, bununla birlikte başvurunuzu ön plana da çıkarmaz.”

Peki yetersiz ve etkisiz bir ön yazının genel özellikleri nelerdir? Bu soruyu işe alım uzmanlarının;

• %56,6’sı dil bilgisi ve yazım hataları,
• %55,2’si ilgisiz bilgilerin ifade edilmesi,
• %53,9’u iş başvurusu yapılan pozisyona uygun olmayan ön yazıların kullanılması,
• %53,8’si gereksiz bir şekilde uzun yazılmış ön yazılar olarak cevaplıyor. (İşe alım uzmanlarının %95,5’i yarım sayfa ile bir sayfa arası hazırlanan ön yazıların ideal uzunlukta olduğunu belirtiyor.)

Yapay Zeka Araçları İle Oluşturulan Ön Yazılar

Yapay zeka araçları iş arama sürecine resmen dahil oldu. İşe alım uzmanları ise bu durumun farkında olduklarını ifade ediyor. Bu kapsamda işe alım uzmanlarının %81,6’sı yapay zeka araçları ile hazırlanmış olan ön yazılar ile karşılaştıklarını belirtiyor. Yalnızca %3,3 oranındaki işe alım görevlileri, bir ön yazının yapay zeka tarafından oluşturulup oluşturulmadığından emin olamadıklarını söylüyor.

Jobseeker’ın anketi doğrultusunda işe alım görevlilerinin yapay zeka tarafından hazırlanan ön yazıları tespit ettikleri ve buna göre değerlendirme yaptıkları anlaşılıyor.

İşe alım görevlilerinin;

• %61,1’i kişiselleştirme eksikliğinden ötürü yapay zeka kullanımını tespit ediyor.
• %59,8’i stil ve tonlama doğrultusunda yapay zeka araçlarını tanıyor.
• %57,4’ü aşırı genel ifadelerin kullanıldığını belirtiyor.
• %41,3’ü aşırı resmi veya robotik hitap dili kullanılan ön yazıların yapay zeka tarafından oluşturulduğunu anlıyor.
• %43,7’si ise yapay zeka araçları tarafından oluşturulan ön yazılarda yer alan tutarsızlıkları kolayca tespit edebildiklerini ifade ediyor.

Uzman İpucu: Yapay zeka iş başvurularında destek olabilir. Ancak işe alım uzmanları adaylardan özelleştirilmiş ve kişiselleştirilmiş ön yazılar bekliyor. Bu konu hakkında bir işe alım uzmanı “Özelleştirilmemiş ön yazılar kolaylıkla fark ediliyor.” cümlesini kullanıyor.

Peki işe alım uzmanları bu duruma nasıl bir tepki veriyor?

• %54’ü yapay zeka ile hazırlanan ve herhangi bir düzenleme yapılmadan gönderilen ön yazıları yeterince ciddiye almadıklarını ifade ediyor.
• %34,1’i yapay zeka ile hazırlanan ön yazıları olumsuz bir bakış açısıyla incelediklerini belirtiyor.
• Yalnızca %11,6’sı yapay zeka ile hazırlanan ön yazıları standart bir şekilde değerlendiriyor.

İşe alım uzmanından bir not: "Bir ön yazı yapay zeka ile hazırlanmış olabilir ve bu benim için bir sorun değil. Fakat içeriğin özenli bir şekilde düzenlenmiş olması gerekir. Eğer ön yazı hiçbir emek harcanmadan doğrudan ChatGPT’den alınmış gibi görünüyorsa, o başvuruyu dikkate almam."

Rekabette Öne Geçin!

İş deneyimi, beceriler ve başvuru evraklarının formatı, başarılı bir iş başvurusunun kritik noktalarıdır. Peki başvuru sürecinde diğer adayların önüne nasıl geçilebilir? İşe alım uzmanları bu sorunun cevabını “özelleştirme” olarak yanıtlıyor. CV ve ön yazıların başvuru yapılan iş pozisyonuna ve kuruluşa göre özelleştirilmesi, ayrıntılara verilen önemi temsil etmekle birlikte adayın çaba sarf ettiğini de gösteriyor.

Fark yaratan diğer detaylar:

• İşe alım görevlilerinin %64,8’i güçlü iletişim becerilerini en önemli sosyal beceri olarak değerlendiriyor.
• Problem çözme becerisi %57,7 oranında ve takım çalışması becerileri %57,1 oranında işe alım görevlileri tarafından önemseniyor.
• İşe alım uzmanlarının %60,7’si CV hedefi bölümü içerisinde adayların beceri ve yeteneklerini vurgulamalarını bekliyor.

Uzman İpucu: İşe alım uzmanlarına ilginizi açıkça bir şekilde yansıtın. Bir işe alım uzmanı “Araştırma yapın, başvuru yapacağınız kurum ile ilgili haberleri inceleyin, vizyon ve misyon değerlerini göz önünde bulundurarak yapacağınız başvuruları kişiselleştirin.” diyerek, iş arayan adaylara tavsiye veriyor.

İlk İncelemeden Sonra Neler Oluyor?

Eğer CV’niz işe alım görevlileri tarafından ilk 30 saniyede olumlu olarak değerlendirilirse, ardından şu aşamalar gerçekleşiyor:

• Ortalama 11,5 dakika süren detaylı bir inceleme süresi içerisinde aday başvurusunun değerlendirilmesi, diğer başvurular ile karşılaştırılması ve ön elemeye tabi tutulması.
• Ön elemeyi geçen adayların mülakata çağrılması. Yaklaşık 1 saat 22 dakikalık mülakat sürecinde aday niteliklerinin değerlendirilmesi.

Bu bilgilerle birlikte işe alım sürecinin tüm aşamalarının iş pozisyonuna, başvuru sayısına ve ilgili kuruluşun büyüklüğüne göre haftalar ve hatta aylar sürebileceği belirtiliyor.

Bir anket katılımcısı “Özensiz ve sıradan başvuruları hemen anlayabiliyoruz.” diyor.

Bu cümle tam olarak işe alım görevlilerinin sadece birkaç dakika içerisinde başvurunun kaderini belirlediklerini gösteriyor. Diğer adayların önüne geçmek isteyen bireylerin, ilgili ve net başvuru dokümanları hazırlamaları gerektiği anlaşılıyor.

Sonuç: Her Detaya Özen Gösterin

Anket bulguları işe alım görevlilerinin hızlı olduklarını, tasarıma önem verdiklerini ve ayrıntılara dikkate ettiklerini gösteriyor. Yapay zeka araçlarının ise gerçekten çaba sarf edilerek hazırlanan başvuru dokümanları kadar etkili bir ilk izlenim oluşturmadığı anlaşılıyor. Şık bir tasarımın zayıf bir deneyim geçmişini gizleyemediği ve temel gereklilikler yetersiz kaldığı takdirde hobiler gibi ekstra bilgilerin ikna edici bir nitelik taşımadığı görülüyor.

Ancak samimi bir hitap dili ile kişiselleştirilen, sade bir sunuma sahip olan ve özenli bir şekilde hazırlanan başvuruların, her kapıyı açabilecek güçlü bir anahtar olduğu anlaşılıyor.

Bir işe alım uzmanının dediği gibi: “Ne hedeflediğinizi net bir şekilde belirleyin ve başvuru sürecinizin her aşamasını bu hedefe göre şekillendirin.”

CV’nizin mükemmel olmak zorunda değil. Ancak mutlaka hazırlanış amacına hizmet etmeli.

Araştırmanın Arka Planı

Jobseeker tarafından oluşturulan bu rapor, 2025 yılında ve toplamda 59 farklı ülkede hizmet veren 1013 işe alım uzmanının tescilli bir çevrim içi ankette verdikleri cevaplar doğrultusunda hazırlanmıştır. Ankete katılım sağlayan tüm uzmanlar insan kaynakları alanında performans gösteren ve iş başvurularını değerlendiren kişilerden oluşmaktadır.

Anket genel anlamda CV içeriği, biçimlendirme, ön yazı, ATS uyumluluğu, yapay zeka araçlarının kullanımı ve işe alım görevlilerinin beklentileri başlıkları kapsamında bir adayın iş başvurusunu etkileyen detayları ele almaktadır. Katılımcılar çoktan seçmeli olarak hazırlanan ve yoruma açık sorulardan oluşan bir anketi tamamlayarak, 2025 yılı iş dünyasının işe alım trendlerini ifade eden nicel ve nitel bilgiler sunmuşlardır.